Transmiteri u nervnom sistemu

Transmiteri u nervnom sistemu mogu da se podele u četiri grupe: amini, aminokiseline, proteini i nukleotidi. Svi oni predstavljaju ligande koji nakon vezivanja za receptor postsinaptičke mambrane ostvaruju svoj efekat.

• U amine spadaju acetilholin, dopamin, noradrenalin, adrenalin, serotonin i histamin. Prvih pet spadaju u prave neurotransmitere koji su sadrani u vezikulama presinaptičkog neurona. Dopamin, noradrenalin i adrenalin predstavljaju kateholamine, a histamin je jedini u ovoj grupi koji se oslobađa samo na znatne stimuluse i nije deponovan u vezikulama.

• U aminokiseline spadaju GABA (gama-aminobuterna kiselina), glutamat i glicin.

• Proteini su opijati i tahikinini.

• Nukleotid je adenozin-5-trifosfat. Njegovi receptori se nalaze i sa spoljašnje i sa unutrašnje strane membrane efektorne ćelije

Transmiteri u nervnom sistemu se sintetišu od svojih prekursora, sadržani su u presinaptičkom neuronu u vezikulama i oslobađaju se samo pod dejstvom određenog stimulusa. Postoje dve teorije o oslobađanju neurotransmitera. Prema prvoj, nakon depolarizacija nervne ćelije i ulaska kalcijumovih jona nastaje kretanje citoplazme što će dovesti do kontakta vezikule i membrane presinaptičke ćelije, nakon čega sledi oslobađanje neurotransmitera u sinaptičku pukotinu. Druga kaže da nakon ulaska kalcijuma u ćeliju nastaje kontrakcija kontraktilnih proteina pri čemu se sudaraju vezikule sa ćelijskom membranom što omogućava oslobađanje neurotransmitera. Membrana ćelije i vezikule je iste građe, s tim što se u membrani vezikule nalazi različit redosled aminokiselina. To omogućava njenu invaginaciju i vraćanje u citoplazmu presinaptičke ćelije.