Poremećaj ukusa

U poslednje vreme, usled pandemije Covid-19 virusom, poremećaj ukusa dolazi u medijsku žižu i posvećuje mu se mnogo više pažnje nego ranije.

Poremećaji ukusa se mogu podeliti na kvalitativne i kvantitativne. Kvalitativni su dizgeusija (dysgeusia), odnosno izmenjen ukus koji se najčešće opisuje kao neprijatan, dok su kvantitativni hipogeuzija (hypogeusia), odnosno smanjenje ukusa, i ageuzija (ageusia) potpuni gubitak čula ukusa.

Etiološki faktori koji dovode do kvantitativnih poremećaja čula ukusa su: neurološke bolesti, malnutricija, virusna oboljenja, metabolički poremećaji, upotreba pojedinih lekova (citostatici, kaptopril, linkomicin, penicilamin i drugi), oralne bolesti, infekcije, pušenje, starenje, zračenje, nedostatak cinka ili bakra, poremećaj kranijalnih nerava (n.lingualis, chorda tympani, n.facialis, Belova paraliza, tumori mozga itd), te moždani kao i psihološki poremećaji.

Navedeni simptomi nisu patognomonični znaci, odnosno znaci koji se javljaju karakteristično za to oboljenje. Oni predstavljaju samo jedan od znakova koji zajedno sa drugim promenama daju kliničku sliku lokalnog ili sistemskog oboljenja usne duplje.

Cilj terapije poremećaja ukusa podrazumeva eliminaciju potencijalnog eliološkog faktora.

Etiološki faktori koji dovode do kvalitativnih poremećaja čula ukusa su: infektivni procesi u usnoj duplji (infekcije zuba i/ili potpornog aparata zuba), loša oralna higijena, respiratorne (disajne) infekcije, gastrointestinalne bolesti (kao što su npr. gastritis ili GERB), gladovanje, kserostomija (suvoća usne duplje), oboljenja pljuvačnih žlezda (Sjegrenov sindrom, parotitis), bubrežne bolesti, oboljenja jetre, dijabetična ketoacidoza, vrsta ishrane (npr. beli luk ili jaki začini), loše navike (duvan ili alkohol), pojedini lekovi (metronidazol, citostatici, nitriti i nitrati, zlato, litijum) kao i psihološki poremećaji (depresija, psihoze, stres..). Cilj terapije poremećaja ukusa podrazumeva eliminaciju potencijalnog eliološkog faktora (faktora koji je doveo do tog stanja) kao i primenu preparata cinka (npr. helirani cink, kapsule 220mg).