Novo oružje u borbi protiv rezistencije bakterija na antibiotike

Baš kao što se naučnici trenutno bore sa pandemijom novog virusa, jedna laboratorija Univerziteta Bolder u Koloradu radi na novom oružju protiv različitih mikroba. Rastuća otpornost bakterija na antibiotike mogla bi do 2050. godine da uzrokuje 10 miliona žrtava.

U naučnom časopisu PLOS Pathogens objavljeno je otkriće prema kojem hemijsko jedinjenje sarađuje sa urođenim imunološkim sistemom domaćina na nivou ćelijskih barijera u borbi protiv rezistencije bakterija.

Godišnje u Sjedinjenim Američkim Državama umre oko 35.000 pacijenata zbog bakterijske rezistencije i nedostatka adekvatne terapije. Čak i danas mnogo ljudi ozbiljno oboli od običnog bola u grlu, urinarnih infekcija ili upale pluća. Navodi se da će do 2050. godine više ljudi umreti od agresivnih rezistentnih bakterijskih sojeva nego od karcinoma. To znači da ćemo doći do perioda kada će infekcije na nas delovati kao pre 100 godine, pre ere antibiotika, kada će i minimalna infekcija voditi u smrtni ishod.

U istraživanju se sprovodila posebna tehnika po imenu SAFIRE, radi skrininga novih malih molekula koji deluju drugačije od drugih lekova. Za istraživanje se prijavilo 14.400 kandidata, od kojih je na kraju samo 70 ispunjavalo neophodne uslove.

Supstanca označena kao „JD1“, efikasno se infiltruje u takozvane Gram negativne bakterije. Neke od najznačajnijih, Ešerihija i Salmonela, poseduju vitalnu spoljašnju membranu koja sprečava ulazak antibiotika u bakterijsku ćeliju, dok unutrašnja deluje kao pufer. Zbogo toga se infekcije Gram negativnim bakterijama teško leče. Ali za razliku od ostalih lekova, JD1 koristi prednost početnog imunološkog napada domaćina na spoljašnju membranu bakterija, prodre u njen zid i dalje putuje ka unutrašnjoj membrani.

Rezultati istraživanja protiv rezistencije

Ovo je prva studija koja je pokazala da se lekovima direktno može delovati na unutrašnju membranu Gram negativnih bakterija uz učešće imunološkog sistema. Na životinjama, JD1 supstanca je smanjila broj bakterija i do 95%. S druge strane, iako dobro prodire membrane bakterija, ova materija ne može da deluje na ćelije domaćina zbog prisustva holesterola. To je još jedna prednost ovog leka, što je i cilj antibakterijske terapije inače. Na taj način su neželjena dejstva praktično minimalna.

Dok se istraživanja na JD1 supstanci još sprovode, već se razmišlja u pravcu inhibicije posebnih pumpi kojima bakterije eliminušu antibiotike iz svoje unutrašnjosti, mehanizmom koji se zove efluks. Ipak, proces evolucije i adaptacije je nezaustavljiv. Ne možemo da očekujemo da će jednim lekom biti rešen višedecenijski problem, bakterije će i dalje nastaviti da mutiraju. Zbog toga su svakodnevna istraživanja na polju rezistencije ključna u uspešnom lečenju oboleli od bakterijskih infekcija.