Ebola

Ključne činjenice:

• Ebola je teško oboljenje ljudi, koje se često završava smrtnim ishodom.
• Letalitet se kreće i do 90%. Epidemije ebole javljaju se uglavnom u zabačenim selima Centralne i Zapadne Afrike, blizu tropskih kišnih šuma.
• Virus se prenosi na čoveka sa divljih životinja, a u humanoj populaciji prenosi se u direktnom kontaktu sa krvlju, sekretima i drugim telesnim tečnostima obolelih/umrlih osoba.
• Smatra se da su leteće lisice (slepi miševi koji se hrane voćem) prirodni rezervoar zaraze.
• Pacijenti sa teškom kliničkom slikom zahtevaju intenzivnu suportivnu terapiju.
• Ne postoji nijedan specifičan lek niti vakcina protiv ovog oboljenja za primenu u humanoj populaciji.

Kako se prenosi Ebola?

Ebola se na čoveka prenosi bliskim kontaktom sa krvlju, sekretima, organima ili drugim telesnim tečnostima zaraženih životinja. U Africi je dokumentovan prenos infekcije na čoveka u kontaktu sa zaraženim šimpanzama, gorilama, letećim lisicama, majmunima, šumskim antilopama i bodljikavim svinjama. U humanoj populaciji virus se širi sa čoveka na čoveka u direktnom kontaktu (ledirane kože ili sluzokoža) sa krvlju, sekretima, organima ili drugim telesnim tečnostima inficiranih osoba, ili u indirektnom kontaktu sa kontaminiranim predmetima. Muškarci nakon preležane bolesti mogu da izlučuju virus preko sperme i do 7 nedelja nakon izlečenja.

Zdravstveni radnici mogu da se zaraze virusom ebole u bliskom kontaktu sa obolelim pacijentima ukoliko se striktno ne pridržavaju odgovarajućih mera prevencije.

Dokumentovano je i zaražavanje laboratorijskih radnika ubodom na kontaminirane igle u Engleskoj (1976) i Rusiji (2004). Međutim, u dve slične situacije (SAD 2004. i Nemačka 2009) ovakva ekspozicija nije dovela do zaražavanja, niti do obolevanja laboratorijskih radnika.

Znaci i simptomi bolesti

Ebola je teško akutno virusno oboljenje obično sa iznenadnom pojavom groznice, intenzivne slabosti, bolova u mišićima, glavoboljom i bolom u grlu. Nakon toga javljaju se povraćanje, proliv, makulopapulozni osip, poremećaj funkcije jetre i bubrega, a u nekim slučajevima intenzivno unutrašnje i spoljašnje krvarenje, odnosno hemoragijska dijateza. Uz dijatezu dolazi do otkazivanja bubrega, zahvaćenosti CNS-a i terminalnog šoka sa disfunkcijom brojnih organa.

Osobe inficirane virusom ebole su zarazne sve dok je virus prisutan u telesnim tečnostima.

Period inkubacije iznosi 2 do 21 dan.

Ne postoji nijedan specifičan lek niti vakcina protiv ovog oboljenja za primenu u humanoj populaciji. Pacijenti sa teškom kliničkom slikom zahtevaju intenzivnu suportivnu terapiju.

Mere prevencije i Ebola

• Izbegavanje kontakta sa pacijentima koji imaju simptome bolesti, odnosno sa njihovim telesnim tečnostima
• Izbegavanje kontakta sa leševima i/ili telesnim tečnostima preminulih osoba
• Izbegavanje bliskog kontakta sa divljim životinjama, bilo da su žive ili mrtve, uključujući majmune, šumske antilope, glodare i slepe miševe, kao i konzumiranje bilo kakvog jela pripremljenog od mesa ovih divljih životinja
• Izbegavanje područja koja mogu biti naseljena slepim miševima, kao što su pećine, izolovana skloništa ili rudarske oblasti
• Obavezno pranje i ljuštenje voća i povrća pre konzumiranja
• Upražnjavanje isključivo bezbednog seksa
• Striktna higijena ruku

Prema važećem Zakonu o zaštiti stanovništva od zaraznih bolesti, član 23, sva lica koja dolaze iz zemalja u kojima ima kolere, kuge, velikih boginja, žute groznice, virusnih hemoragijskih groznica (gde spada i ebola) i malarije stavljaju se pod zdravstveni nadzor, radi praćenja njihovog zdravstvenog stanja. Prema članu 22 istog zakona karantin se kao mera sprovodi u slučaju da su zdrava lica bila ili postoji sumnja da su bila u kontaktu sa licima obolelim od: kuge, velikih boginja i virusnih hemoragijskih groznica (izuzev hemoragijske groznice sa bubrežnim sindromom). Karantin podrazumeva ograničavanje slobode kretanja i utvrđivanje obaveznih zdravstvenih pregleda ovakvih lica.

Izvor: beograd94.rs

Dragojlo Polić

mojamedicina.com