Kronova bolest
3 min čitanjaKronova bolest je hronično inflamatorno oboljenje nejasne etiologije koje može da zahvati bilo koji deo digestivnog trakta – od usta do anusa.
Bolest najčešće zahvata završni deo tankog creva (ileum) i debelo crevo (kolon).
Faktori rizika:
- godine starosti
- nasleđe
- životna okolina
- loše zdravstvene navike
Karakteristično je da se javlja između 15 i 35 godina. Pripadnici određenih etničkih struktura (evropski narodi i jevreji) imaju i do pet puta veći rizik nego ostali. Nasleđe igra značajnu ulogu u nastanku ove bolesti.
Imunuloški mehanizmi u nastanku bolesti igra značajnu ulogu i u tesnoj su vezi sa određenim tipom infekcije (mycobacterium paratuberculose).
Simptomi:
Najčesce se javlja trijas simptoma: bolovi u trbuhu, prolivaste stolice i povišena temperatura. Bolovi su najčešce tipa kolike. Oni su posledica opstrukcije crevnog lumena što dovodi do pojave grčevitih bolova. Prolivi su posledica zapaljenja sluznice, usled čega dolazi do pojačane sekrecije vode i elektrolita i opasnosti od dehidracije.
U stolici se mogu naći sluz i gnoj, kao i krv, samo u manjoj količini i ređe nego kod ulceroznog kolitisa. Zbog gubitka vode i elektrolita mogu se javiti: povišena temperatura, groznica, malaksalost, slabost apetita i gubitak telesne težine. Osobe sa Kronovom bolešcu mogu imati artritis, spondilitis, konjuktivitis, hepatitis, anemiju, trombocitozu itd.
Prilikom pregleda ovakve osobe mogu da budu febrilne, tahikardične, blede zbog anemije i dehidrirane zbog proliva. Pojave proliva, bolova u stomaku i povišene temperature u ponavljanim epizodama kod mladih ljudi ispod 30 godina treba da pobudi sumnju na ovu bolest. Tok bolesti je hroničan, sa pojavom epizoda egzacerbacije i remisije.
Dijagnoza:
Labatorijski nalazi će pokazati anemiju, leukocitozu i povišenu sedimentaciju.
Biohemijske analize krvi:
- hipokalemija
- hepatogram
- hipoalbuminemija
- hipokalcemija
- pregled stolice na leukocite, parazite, jaja, bakterije
Barijumska snimanja:
- Segmentne lezije na preskok i pošteđen rektum, a na tankom crevu sluznica ima znak „kaldrme„
- Dugačak i sužen terminalni ileum (kantorov znak)
- fistulozne komunikacije
CT omogućava procenu zadebljanja zida i vrste suženja, detekciju apcesa i fistula.
Kolonoskopski pregled pokazuje aftozne ulceracije i granulomske pseudopolipozne promene koje su okružene zdravom mukozom.
Da bi razlikovali Kronovu bolest od ulceroznog kolitisa koristimo serološke testove, kod Kronove bolesti ASCA, a kod ulceroznog kolitisa su perinuklearna antineutrofilna citoplazmatska antitela (pANCA)
Preko 50% slučajeva akutnog terminalnog ileitisa je uzrokovano yersiniiom enterecolitis sto daje sliku pseudoapendicitisa. Jersinioze mogu dati vanintestinalne manifestacije kao sto su artritisi i eritema nodosum.
Terapija:
Cilj medikamentozne terapije je smanjenje zapaljenja koje provocira nastanak glavnih tegoba. Koristimo tri grupe medikamenata: antiinflamatorne, imunosupresive i antibiotike. Antiimflamatorni lekovi su sulfosalazin, mesalamin. Kortikosteroidi djeluju tako što smanjuju imuni odgovor i na taj način smanjuju inflamaciju. Od imunosupresiva najpotentniji su ciklosporini, a koristimo jos i imuran, merkaptopurin. Antibiotici su sastavni dio terapije, a cilj je lečenje infekcije koja smanjuje zapaljensku reakciju. Najčešće upotrebljivani antibiotici su metronidazol i ciprofloksacin.
Krajnji cilj medikamentne terapije je održavanje što duže remisije. Prema nekim studijama 70% bolesnika sa Kronovom bolešću zahtevaju neki hirurški zahvat. Indikacije za hiruršku intervenciju su opstrukcije, krvarenja, perforacije, intraabdominalni apcesi i fistule.
Higijensko-dijetetski režim obuhvata promenu načina života koji, uz medikamentnu terapiju, omogućava ređu egzacerbaciju bolesti.